Gietijzer is een schitterend materiaal dat op vele fronten een toevoeging kan zijn voor je kamado bbq. De hittegeleiding en de hittevastheid ervan bij bijvoorbeeld een gietijzeren rooster zorgt dat je rooster overal een egale warmte heeft én geeft daarnaast ook die iconische grillstrepen op je gerecht. Een gietijzeren pan of plaat heeft dezelfde hittegeleiding en zorgt dus dat je pan rondom overal even warm is, zodat je vrijwel geen punten van piekwarmte hebt op één plek. Dit is voornamelijk ideaal bij een dutch oven wanneer je bijvoorbeeld een saus of stoofpotje maakt, waarbij de gehele pan dezelfde warmte heeft.
Om het beste uit je gietijzer te halen zul je deze echter eerst goed moeten behandelen, dit zorgt dat er vrijwel niets aan het gietijzer kan aanbakken en alles wat aanbakt ook eenvoudig weer eraf te halen is. Deze behandeling is tevens te gebruiken wanneer je je gietijzer een lange tijd niet hebt gebruikt en mogelijk zelfs roestplekken erop hebt. Deze roestplekken zijn een teken van een niet goede voorbehandeling en daarom is een keer opfrissen de beste optie. Dit zorgt dat je gietijzer weer jaren mee kan. Ik gebruik zelf regelmatig mijn gietijzeren producten (ongeveer ééns in de twee weken) en doe daarom ongeveer ééns per kwartaal het gietijzer even opnieuw behandelen voor een blijvend goede werking. Gietijzer is niet goedkoop, maar kan met een goede behandeling écht een leven lang meegaan.
Een deel van het gietijzer is al voorbehandeld als je het koopt, het overgrote deel is dat echter niet. Ondank eventuele voorbehandeling is het aan te raden toch zelf even de stappen te doorlopen. Het is namelijk niet te zeggen hoe deze voorbehandeling is geweest en hoe nauwkeuring dit is gedaan.
Benodigdheden:
- Kokosolie / Crisco
- Siliconen kwast
- Oven of kamado
- Afwasmiddel en afwasbortel
- Werkplank die tegen hitte kan (geen plastic!)
- Oude theedoek
- Keukenrol
- Gietijzer dat je wilt behandelen
Stap 1
De eerste stap is alle spullen klaarzetten en je oven of barbecue (directe bereiding) op 170 graden aan te zetten. Ik gebruik hier zelf mijn oven voor vanwege het gemak, let hierbij wel even op of je gietijzeren product wel in de oven past. Je kunt hiervoor ook je kamado gebruiken, zeker als beginnende gebruiker van de kamado is het een goede manier om te oefenen met je temperatuur vastheid.
Stap 2
Pak je gietijzer erbij en het afwasmiddel en borstel. Dit is de enige keer dat je je gietijzer af gaat wassen met afwasmiddel, anders dan andere keren dat je hem opnieuw gaat behandelen. Het afwasmiddel wast namelijk de was/kokosolie van het gietijzer, waardoor het erg kwetsbaar is voor roesten. Plaats het gietijzer in de wasbak of een teiltje waar deze in past en schrob het gietijzer overal goed af. Vergeet niet de zijkant en bij een rooster ook tussen de spijlen goed te schrobben. Ik heb voor dit voorbeeld gebruik gemaakt van een nieuwe 15″ Compact gietijzeren rooster.
Stap 3
Na het schoonschrobben van het gietijzer is het tijd om de laatste restjes voorbehandeling/was er uit te branden en om hem zo droog mogelijk te krijgen. Spoel het rooster goed af en maak hem zo goed mogelijk droog voordat je hem in de oven of op de kamado plaatst. Het rooster mag nu 30 minuten lang op 170 graden ‘uitbakken’.
Stap 4
Wanneer de 30 minuten om zijn wordt het tijd om het gietijzer uit de oven of kamado te pakken. Let hierbij goed op dat deze ontzettend heet is!! Gebruik hittebestendinge handschoenen en plaats hem op een oppervlakte waarop je kunt werken. Ik gebruik hier zelf een houten serveerplank voor, welke niet kan smelten of dergelijke. Je zult merken dat het gietijzer al een flink doffere kleur heeft gekregen doordat de poriën nu helemaal bloot liggen. Gebruik een paar stukken keukenrol om het gietijzer af te vegen en de laatste delen was/voorbehandeling te verwijderen. Let hierbij wederom goed op dat het gietijzer heet is!
Stap 5
Nu het gietijzer echt helemaal schoon en poreus is, is het tijd om te beginnen met de eerste laag behandeling. Pak hiervoor het kokosvet of crisco en je siliconen kwast. Ik heb zelf een voorkeur voor het Kokosvet, Crisco is daarnaast ook een goede plantaardig vette oplossing die je kunt gebruiken. Kokosvet is eenvoudig te verkrijgen bij vrijwel elke Jumbo. Pak met een theelepeltje een beetje kokovet en laat dit op het rooster vallen. De warmte zal het beetje doen smelten, waarna je met de kwast eenvoudig verder kunt uitsmeren.
Door het uitsmeren warmt je siliconen kwast ook op, waarna je eenvoudig met de kwast opnieuw wat kokosvet uit het potje kunt lepelen en direct smeren omdat het smelt. Zorg dat het gehele oppervlakte, alle hoeken, spijlen, zijkant en achterkant goed ingesmeerd is en probeer een masserende beweging te maken met de kwast, zodat je het kokovet echt in de poriën smeert, zoals hieronder:
Stap 6
Wanneer als goed behandeld en ingesmeerd is verwijder je het eventuele teveel (druipend) vet en mag het gietijzer een uur lang terug in de oven of op de kamado op 170 graden. Dit zorgt dat het vet goed kan versmelten op het rooster en beter intrekt. Doe bij een dutch oven het deksel op de pan gedurende dit uur.
Stap 7
Na het volledige mag het gietijzer weer uit de warmtebron (let op; heet!) en dep je met een keukenpapiertje het overtollige vet van het gietijzer af. Hierna laat je het gietijzer een half uurtje afkoelen, zodat het vet zich in de poriën kan zetten.
Stap 8
Wanneer het gietijzer na het half uur goed is afgekoeld, herhaal je de stappen vanaf stap 4 van de behandeling en smeer je het rooster opnieuw goed in. Vergeet hierbij wederom niet alle hoeken van de spijken, zijkant en achterkant!
Stap 9
Na het opnieuw insmeren mag het rooster wederom een uur in de warmtebron voor de laatste ‘baksessie’. Deze stap zorgt dat alle (inmiddels met kokosvet gevulde) poriën afgedekt worden met een laagje kokosvet. Na dit tweede uur mag het gietijzer weer uit de warmtebron en dep je het laatste overgbleven vet zachtjes af. Laat het nog een half uurtje afkoelen voor een goede hechting en daarna mag deze je kamado op ter verrijking van je gerecht!
Punten om op te letten!
Maak je gietijzeren roosteren na behandeling niet schoon met water, eventueel aangekoekt spul kan je er als het goed is af branden óf voorzichtig met je tang er af vegen. Door de behandeling hecht het amper en is zachtjes er over gaan vaak voldoende om hem schoon te maken, áls dit al nodig is! Ga niet met je roosterborstel er overheen!
Alvast veel grillplezier!
Opmerkingen (8)
Net mijn divide & conquer systeem binnen, gaan we meteen maar aan de slag met het inbranden! Thanks voor de duidelijke uitleg!
hi! ben lekker bezig en vroeg mij het volgende af: moet je het rooster invetten als je gaat bbqen en zo ja met wat? of is dit niet nodig en is onderhoud genoeg? hoor het graag & vriendelijke groet, casper
Hi Casper, dat is na het inbranden niet meer nodig. Het inbranden zorgt voor een soort vettig laagje op je rooster en vervolgens zal het vet van je bereidingen je rooster alleen maar meer goed doen. Na gebruik hoef je het rooster enkel schoon te borstelen als deze nog heet is. Je kunt het rooster ook afspoelen met water maar gebruik dan geen afwasmiddel.
Goedemiddag, in de reactie aan Casper staat dat het rooster na het gebruik schoon geborsteld kan worden en zelfs met water afgespoeld kan worden. In het artikel zelf wordt niet aangeraden om beide dingen te doen. Kun je aangeven wat de beste aanpak is? Alvast bedankt voor je reactie.
Goedemiddag Kevin, na gebruik als hij warm is nog goed schoonborstelen is altijd de beste optie! Als het rooster warm is kun je dit met een goede roosterborstel vrijwel altijd goed schoon krijgen!
Ik ben gisteren druk geweest met het stappenplan voor mijn nieuwe gietijzeren rooster maar ik moet zeggen: het werkt! Ik heb crisco gehaald bij de Jumbo. Werkt uitstekend.
Ik heb een mooi liesstuk bereid. Eerst sousvide op 50°C, daarna affakelen op het rooster tot 55°C. Even laten rusten et voila!
Perfect!
Dank voor de tip.
Bedankt voor de goede tip en duidelijke uitleg. Moet het per see kokosolie zijn? Dan zou ik voor die ene keer alleen zo’n pot moeten kopen. Kan het bijvoorbeeld ook met olijfolie?
Hi Maurice, kokosolie of ‘Crisco’, dat is een vergelijkbaar product. Beide blijven ontzettend lang goed en zijn qua prijs niet heel duur.Olijfolie is niet vettig genoeg en zal er a druipen of verhitten waar een kokosolie of crisco echt in de poriën van het gietijzer zit. Het is aan te raden het gietijzer een aantal keer per jaar (afhankelijk van hoe vaak je het gebruikt) te doen dus het komt uiteindelijk ook wel op!